Posts
Het jaar 2006 stond voor Kroatië en Servië in het teken van de geniale uitvinder Nikola Tesla (1856-1943) die 150 geleden werd geboren in het dorp Smiljan, dat nu in Kroatië ligt. Kroatië hoorde destijds bij het Oostenrijks-Hongaarse rijk en Tesla verwierf op 35-jarige leeftijd het Amerikaanse staatsburgerschap, maar dat staat zijn verering als groot Kroaat niet in de weg. Dat is wel eens anders geweest. Tesla werd namelijk geboren in een Servische familie die in Kroatië woonde. Dat verklaart waarom de Encyclopedia Britannica spreekt van een "Serbian-American inventor and researcher". Ook staat het Tesla Museum niet in Zagreb, maar in Belgrado. De Servische afkomst van Tesla leidde ertoe dat hij in de jaren negentig door de Kroatische autoriteiten werd gemarginaliseerd en het leger blies Tesla's standbeeld in Smiljan op. Het 150ste geboortejaar van de Servische Kroaat Tesla bood dus een mooie gelegenheid om officieel met de vijandschap tussen de twee volken af te rekenen.
In Smiljan werd een nieuw standbeeld onthuld en miljoenen euro's werden vrijgemaakt voor de restauratie van Tesla's geboortehuis en een museum. Aanwezig waren onder andere de Servische en Kroatische presidenten Boris Tadic en Stipe Mesic, de voorzitter van het Kroatische parlement Vladimir Seks en de Kroatische premier Ivo Sanader. Stuk voor stuk laafden ze zich aan de tolerantie die Tesla ("Ik ben trots op mijn Servische afkomst en op mijn Kroatische vaderland") altijd had uitgedragen. Mesic: "Kroatië wilde Tesla uit zijn geheugen wissen. Deze Serviër was trots op zijn Kroatische vaderland en Kroatië koos ervoor dat te negeren. Dat moet vandaag hardop worden gezegd omdat het de waarheid is." Tadic: "Serviërs en Kroaten hadden veel gedeelde glorieuze momenten in hun geschiedenis. Vandaag, aan het begin van de 21ste eeuw, accepteren we geen haat, geweld, etnische zuivering en leed." En hij citeerde Tesla: "Als jullie haat kon worden omgezet in elektrische energie, zouden complete steden worden verlicht". Als klapstuk werd een brief van Kroatische oorlogsveteranen voorgelezen waarin ze spijt betuigden over de vernieling van het standbeeld in de burgeroorlog. Toen ik in Belgrado was, heb ik het Tesla Museum bezocht. Per slot van rekening is Tesla een uitvinder die zich makkelijk met Edison kan meten, helaas behalve wat betreft zijn bekendheid onder het grote publiek. Die relatieve onbekendheid is als je over 's mans uitvindingen leest volkomen onbegrijpelijk.
Tesla slaagde er bijvoorbeeld als eerste in wisselstroom te genereren, bestuurde in al 1898 een bootje met een afstandsbediening, en liet op tientallen kilometers afstand 200 draadloze lampen ontbranden. Zijn genialiteit en voorstellingsvermogen waren zo groot dat veel tijdgenoten dachten dat hij in een fantasiewereld leefde. Zo studeerde hij op een communicatienetwerk waarmee afbeeldingen, berichten en dergelijke verstuurd konden worden en beweerde hij een soort laser te hebben uitgevonden waarmee op 400 kilometer afstand tienduizend vliegtuigen vernietigd konden worden. Zulke claims afdoen als onzin is in het geval van Tesla gevaarlijk, want na zijn dood zijn al diverse van zijn vermeend onrealistische ideeën in praktijk gebracht. Het museum in Belgrado bleek even bescheiden als Tesla's bekendheid. De jongen die aldaar een oogje in het zeil hield, deed speciaal voor mij de deur van het slot en het licht aan. In een ruimte zo groot als twee klaslokalen kun je uitvindingen van Tesla bewonderen. Helaas blijft de betekenis van zijn werk voor bezoekers zonder kennis van het Servisch en van techniek grotendeels in nevelen gehuld. Aardig is om te zien hoeveel aanzien Tesla genoot bij wereldberoemde tijdgenoten zoals Einstein en Kelvin. Hun brieven aan Tesla worden zorgvuldig bewaard.
In Smiljan werd een nieuw standbeeld onthuld en miljoenen euro's werden vrijgemaakt voor de restauratie van Tesla's geboortehuis en een museum. Aanwezig waren onder andere de Servische en Kroatische presidenten Boris Tadic en Stipe Mesic, de voorzitter van het Kroatische parlement Vladimir Seks en de Kroatische premier Ivo Sanader. Stuk voor stuk laafden ze zich aan de tolerantie die Tesla ("Ik ben trots op mijn Servische afkomst en op mijn Kroatische vaderland") altijd had uitgedragen. Mesic: "Kroatië wilde Tesla uit zijn geheugen wissen. Deze Serviër was trots op zijn Kroatische vaderland en Kroatië koos ervoor dat te negeren. Dat moet vandaag hardop worden gezegd omdat het de waarheid is." Tadic: "Serviërs en Kroaten hadden veel gedeelde glorieuze momenten in hun geschiedenis. Vandaag, aan het begin van de 21ste eeuw, accepteren we geen haat, geweld, etnische zuivering en leed." En hij citeerde Tesla: "Als jullie haat kon worden omgezet in elektrische energie, zouden complete steden worden verlicht". Als klapstuk werd een brief van Kroatische oorlogsveteranen voorgelezen waarin ze spijt betuigden over de vernieling van het standbeeld in de burgeroorlog. Toen ik in Belgrado was, heb ik het Tesla Museum bezocht. Per slot van rekening is Tesla een uitvinder die zich makkelijk met Edison kan meten, helaas behalve wat betreft zijn bekendheid onder het grote publiek. Die relatieve onbekendheid is als je over 's mans uitvindingen leest volkomen onbegrijpelijk.
Tesla slaagde er bijvoorbeeld als eerste in wisselstroom te genereren, bestuurde in al 1898 een bootje met een afstandsbediening, en liet op tientallen kilometers afstand 200 draadloze lampen ontbranden. Zijn genialiteit en voorstellingsvermogen waren zo groot dat veel tijdgenoten dachten dat hij in een fantasiewereld leefde. Zo studeerde hij op een communicatienetwerk waarmee afbeeldingen, berichten en dergelijke verstuurd konden worden en beweerde hij een soort laser te hebben uitgevonden waarmee op 400 kilometer afstand tienduizend vliegtuigen vernietigd konden worden. Zulke claims afdoen als onzin is in het geval van Tesla gevaarlijk, want na zijn dood zijn al diverse van zijn vermeend onrealistische ideeën in praktijk gebracht. Het museum in Belgrado bleek even bescheiden als Tesla's bekendheid. De jongen die aldaar een oogje in het zeil hield, deed speciaal voor mij de deur van het slot en het licht aan. In een ruimte zo groot als twee klaslokalen kun je uitvindingen van Tesla bewonderen. Helaas blijft de betekenis van zijn werk voor bezoekers zonder kennis van het Servisch en van techniek grotendeels in nevelen gehuld. Aardig is om te zien hoeveel aanzien Tesla genoot bij wereldberoemde tijdgenoten zoals Einstein en Kelvin. Hun brieven aan Tesla worden zorgvuldig bewaard.
0 reacties:
Post a Comment