Schimmig Kroatië

Een paar maanden geleden verscheen het boek De poppenspeler en de duivelin van de Vlaamse schrijver Johan de Boose. Ik heb het nog niet helemaal uit, dus ik kan er geen afgerond oordeel over geven. Vooralsnog sluit ik me aan bij de recensie van David Jan Godfroid op diens Belgradoblog. Ook ik heb moeite met de filosofische en literaire dwarsverbanden die De Boose voortdurend legt, want hoewel spontaan bedoeld geven ze het boek een grote mate van gekunsteldheid. Dat geldt ook voor de weergaloze en spitsvondige gesprekken die De Boose voert (en geen van de gesprekspartners spreekt in zijn moedertaal). Uit ervaring weet ik dat De Boose die gesprekken voor een (groot) deel fictionaliseert. In het boek komt tweemaal een situatie ter sprake waar ik bij was en die ik me anders herinner dan De Boose heeft opgeschreven. Maar misschien had ik te veel Tomislav op. (Mocht je dit lezen, Johan de Boose, en nogmaals naar Kroatië komen, drink dan eens Tomislav in plaats van Ožujsko of Karlovačko. Als een Vlaming die gewend is aan donker bier zal Tomislav je zeker bevallen.) Het is de vrijheid van een schrijver gesprekken weer te geven zoals hij wil, maar de onwetende lezer heeft helaas niet de gezonde argwaan die ik soms voelde. Bovendien weet ik niet hoeveel waarde ik moet hechten aan het merendeel van de gesprekken waar ik natuurlijk niet bij was. Niettemin is het De Booses grote verdienste dat hij in korte tijd veel pijnpunten in de Kroatische psyche en geschiedenis heeft blootgelegd. In de laatste pagina’s van zijn boek schemert de belofte om verder te reizen naar Bosnië en Servië en ik hoop dat hem dat gaat lukken.

Normaal is elk woord van een buitenlander over Kroatië hier groot nieuws. Soms denk ik dat Kroatië een leger informanten heeft dat alle berichtgeving in de buitenlandse media nauwgezet volgt. Desondanks heeft De poppenspeler en de duivelin in de Kroatische pers nog weinig aandacht gekregen. Dat kan komen omdat De Boose naar de mening van Kroatische journalisten niet positief genoeg is over Kroatië en dus wordt genegeerd (dat gaat vaak zo), maar waarschijnlijk ligt de oorzaak in het chronische gebrek aan belangstelling voor het buitenland in het algemeen en de Lage Landen in het bijzonder. Voorbeeld: de aan Nederland gewijde boeken in de collectie van de Nationale en Wetenschappelijke Bibliotheek in Zagreb zijn op de vingers van één hand te tellen. Ik heb ook niet de indruk dat de Nederlandse ambassade veel doet om die onbekendheid te verkleinen of op zijn minst het boekenbezit van de armlastige bibliotheken hier te vergroten.

Niettemin vond ik in Dubrovački list, een lokale krant uit Dubrovnik, een artikel over De poppenspeler en de duivelin. Omdat de journalist geen Nederlands kent (ik vraag me af of hij doorhad dat het om een Nederlands en geen Frans boek ging) heeft hij het boek niet gelezen en is zijn artikel eigenlijk een interview met Johan de Boose. Hieronder mijn gebrekkige vertaling, ik houd me aanbevolen voor verbeteringen. Misschien viel het de vertaler wel net zo zwaar om van De Booses zwierige Engels, Duits, Frans of Russisch een leesbare Kroatische tekst te maken. Daar komt bij dat bondig schrijven en helder formuleren in Kroatië laag in aanzien staat. Zoals je zult merken was de boekpresentatie georganiseerd door de Alliance Française, een veeg teken voor wie hoopte op nauwer contact tussen het Kroatische/Servische/Bosnische/Montenegrijnse en het Nederlands taalgebied.

Fictieve reisroman over Kroatië gepresenteerd van de Belgische schrijver Johan de Boose: De poppenspeler en de duivelin

De poppenspeler is het symbool van de geschiedenis, van gans het voorbije en vergetene, van idealisme en een soort romantiek, die ik een aantal keren ontmoet en die mij vertelt over de geschiedenis van Kroatië en de gehele regio. Daarbij maakt hij vaak gebruik van marionetten. De figuur duivelin heb ik geënt op een ontmoeting met een zeer irritant meisje in Zagreb met wie ik later bevriend ben geraakt. Zij is de realiteit, het pragmatisme en naar eigen zeggen een nationalist, die je dingen zal zeggen waarover in het openbaar niet wordt gesproken. Mijn figuur kreeg de indruk dat Dubrovnik tegelijkertijd een symbool van vrijheid en een gevangenis is wiens bewustzijn van de beschaving me intrigeerde. Daar heb ik ook de scenografie geplaatst waarin de poppenspeler overlijdt. Dat hoofdstuk heb ik verzonnen tijdens een wandeling door de stad en baart me nog altijd zorgen.

Het boek De poppenspeler en de duivelin van de Belgische schrijver Johan de Boose waarin de auteur reisfictie schrijft op een reis door Kroatië werd afgelopen week gepresenteerd in hotel Bellevue. De promotie werd georganiseerd in het kader van een regionale ontmoeting van Franse Allianties waarvan de Franse Alliantie uit Dubrovnik gastheer was en precies in hun organisatie verbleef De Boose in december 2007 in onze stad, in het kader van het Uitwisselingsprogramma van schrijvers tussen Kroatië en België.
Als resultaat van dat verblijf ontstond dit boek, met als oorspronkelijke titel De poppelspeler en de duivelin, dat zijn reis door Kroatië en buurlanden beschrijft, en de ervaring van Kroatië als voor alles een land van de Europese culturele gezindte. De auteur zelf presenteerde het boek, terwijl de de kennismaking van het publiek met de Belgische schrijver werd geleid door Dubravka Zvrko, de voorzitster van de Franse Alliantie uit Dubrovnik

Utopie en realiteit
De schrijver onthult het geheim van de boektitel, die hij tegen de gewoonte in al had bedacht eer hij met schrijven begon. Het gaat over de twee hoofdrolspelers in zijn verhaal over Kroatië, de poppenspeler die volgens De Booses getuigenis de sublimatie is van veel dierbare mensen die hij tijdens zijn reis door ons land heeft leren kennen en die hem in diverse hoofdstukken vertelt over de geschiedenis van Kroatië en de hele regio. Daarbij maakt hij vaak gebruik van marionetten. De poppenspeler is het symbool van de geschiedenis, van gans het voorbije en vergetene, van idealisme en een soort romantiek. Ik heb hem een paar keer tijdens mijn reis door Kroatië ontmoet en hij vertelde mij verhalen. Hij sterft aan het einde van het boek en wel als oude man in een oud vervallen huis in Dubrovnik, maar voor zijn dood vertelt hij mij het laatste verhaal over zijn reizen. De tweede hoofdpersoon is de duivelin, die ik heb geschapen naar aanleiding van een ontmoeting met een erg irritant meisje dat ik in Zagreb leerde kennen. Toen ik een voordracht hield zat zij op de vloer van het lokaal van de universiteit in Zagreb en stelde vragen die me ergerden. Hoewel het prima is dat iemand vragen stelt en zegt wat hij denkt, dacht ik de hele tijd ‘waarom houdt die duivelin haar mond niet’. Na de voordracht gingen we naar een Zagrebs café en hebben we bijna de hele nacht gepraat en zijn we later vrienden geworden. Zij is de realiteit, het pragmatisme en naar eigen zeggen een nationalist, die je dingen zal zeggen waarover in het openbaar niet wordt gesproken. De poppenspeler is dus de figuur van de utopie, maar zij is echt,” zei hij tijdens de presentatie.

Opdracht van de auteur
De ondertitel van het boek luidt Een reis naar de schimmen van Kroatië, als een opdracht van de auteur aan alle mensen die hij wilde ontmoeten maar die niet meer leven.
“Dat zijn er veel, maar ik heb ze op een metafysische manier ontmoet. Het gaat om slachtoffers van de oorlogen in Kroatië. Daarom staat op de omslag van het boek een foto van een jong joods meisje dat in de Tweede Wereldoorlog is vermoord. Ze heette Nada Lang en is begraven op een kerkhof in Osijek. Het is alsof ze ‘opnieuw stierf’ in de oorlog van de jaren negentig toen er in Osijek werd geschoten, wat ik me realiseerde op de foto van de fascinerende kunstenaar Ivan Faktor die haar grafsteen fotografeerde,” zegt De Boose
Johan de Boose onthult dat hij ook de geografische structuur van deze reisroman moest vinden, die het raamwerk van het boek zou worden. Hij benadrukt de noodzakelijke logica van die reis. “Daarom ben ik vanaf Baška op Krk vertrokken, dat door de Baškatafel, een belangrijk symbool van de Kroatische geschiedenis, in een pelgrimsoord is veranderd en dat het begin vormt van het verhaal over Kroatië in de middeleeuwen. Het eerste schriftelijke monument in het glagolitisch is tevens het bindmiddel van de hele reis, want aan het einde ben ik in Osijek en Vukovar waar ik stilsta bij een glagolitische inscriptie die eveneens een symbool kan zijn. Schrijvend over Dalmatië veranderde ik Dalmatië in het contrast tussen de schoonheid van het landschap en de tragedie van de oorlog uit de jaren negentig. In het geval van Dubrovnik kreeg mijn hoofdpersoon de indruk dat deze stad tegelijkertijd een vrijheidssymbool en een gevangenis is. Mij interesseert de geslotenheid van kleine straatjes, katten die vrijelijk rondlopen, smerige hoekjes… het bewustzijn van de beschaving die me intrigeerde. Daar heb ik ook de scenografie geplaatst waarin de poppenspeler overlijdt. Dat hoofdstuk heb ik verzonnen tijdens een wandeling door de stad en baart me nog altijd zorgen,” concludeert de schrijver.

(Geen) vertaling
Aan het eind van de avond vertelde hij dat hij reisfictie schreef over Polen, het IJzeren Gordijn in Duitsland en ook over Rusland. Overal kreeg hij evenwel te horen dat ze die boeken niet wilden vertalen omdat hetgeen hij had geschreven hun niet beviel en dat ze geen Belgische surrealist nodig hadden om hen te vertellen hoe hun land ervoor stond.
“Dergelijke boeken heb ik de afgelopen zes jaar geschreven en met het boek over Kroatië beëindig ik dat hoofdstuk van mijn schrijverschap. Ik ben blij dat ik in Kroatië het idee heb gekregen dat mensen een blik van buitenaf waarderen, dat het hen niet stoort dat ik hun land heb gezien. Het enkele feit dat ik het boek presenteer voordat het vertaald is in het Kroatisch belooft dat het zo kan zijn dat u het boek snel in uw eigen taal kunt lezen en dat zou me erg verheugen,” zei Johan de Boose.

Afgaand op hetgeen werd gezegd bij de promotie lijkt het om een interessant boek te gaan, waarin de auteur met een gefictioneerde reisroman eigenlijk een blik van een Belgische auteur op de Kroatische geschiedenis biedt. We verheugen ons al op de toekomstige Kroatische vertaling die werd aangekondigd door Dubravka Zvrko, de voorzitster van de Franse Alliantie uit Dubrovnik, en op een nieuw bezoek van de Belgische schrijver die, na zijn verblijf gedurende de uitwisseling van schrijvers in 2007, nog vaak in Dubrovnik verbleef, alwaar hij naar eigen zeggen talrijke vrienden heeft gemaakt.

Rode draad
“Ik houd niet van de uitdrukking non-fictie, waarmee mijn proza wordt aangeduid. Boekhandelaren en verkopers vragen me echter regelmatig in welke afdeling ze mijn boeken moeten plaatsen. Vaak belanden ze in de afdeling geschiedenis en religie die niemand leest, en dan zeg ik hun: zet ze tussen de romans, want het zijn geschiedenisverhalen. Daarom zeg ik liever dat het om gedocumenteerde fictie gaat of om een persoonlijke roman. Daarin bestaat een figuur dat ik in werkelijkheid zelf ben, want als ik een roman schrijf, vraag ik me altijd af wie de figuur is die ik ben. Ondertussen is hij de eigenlijke gids door het verhaal, de figuur die deuren ontsluit en erg aanwezig is, maar ook volkomen afwezig, want ik schrijf niet alleen over mijzelf. Ik beschouw mijzelf niet als interessant maar ik wil de lezer Kroatië voorstellen, dat zo’n interessant heden en verleden heeft. Derhalve ben ik slechts de rode draad in het boek, de figuur die van stad naar stad trekt, van eiland naar eiland en zich verwondert over wat hij ziet en hoort, zonder te oordelen,” aldus de Belgische auteur.

Bijeenkomst van Franse Allianties
De Franse Alliantie Dubrovnik was de gastheer van de regionale samenkomst van Franse Allianties die de afgelopen week in Dubrovnik werd gehouden. Aan de bijeenkomst namen ongeveer twintig voorzitters van Franse Allianties uit de hele regio deel (Slowakije, Hongarije, Tsjechië, Bulgarije e.a.) die ervaringen uitwisselden over het leiden van instellingen en de bevordering van de Franse taal in hun landen. Er werd ook gesproken over de financieringswijze van de instellingen en het inzamelen van middelen uit Europese fondsen. Tevens werd de promotie van Johan de Booses boek georganiseerd.

Melancholie

"Als gevolg van het mislukken van het debat over de grondwet zal de overheid in Bosnië en Herzegovina nog machtelozer blijven dan hij (sic) al is. Maffia-achtige nationalisten, dubieuze religieuze leiders en door tycoons omgekochte politici krijgen daarmee nog meer speelruimte om machteloze, arme, aan willekeur overgeleverde mensen nog verder te manipuleren. De EU en Carl Bildt hebben daarmee helaas een kans verspeeld. De enige hoop is nu nog gevestigd op de burgermaatschappij in ontwikkeling, de VS en het Bosnische nationale voetbalelftal, dat, zonder gekheid, met een kwalificatie voor het WK voetbal een groot aantal zaken zou kunnen veranderen."
Zo eindigt een somber artikel van Balkan-correspondent Erich Rathfelder in Die Tageszeitung. Na gisteravond is er een extra reden tot somberheid, want Bosnië heeft het WK voetbal helaas niet gehaald, op het nippertje niet. Ik zat met bier en chips op de bank, hopend op een goede afloop. De ambiance in Zenica, een industriestad in het hart van Bosnië, was heel anders dan vorige week in Lissabon. Het veld was modderig, er hing een lichte mist, op de achtergrond schemerde een flatgebouw uit Tito's tijd. Kortom, een typische scene uit de Kroatische en Bosnische voetbalcompetitie. Omwonenden staan met een biertje bij de roštilj (barbecue) op hun balkon en loeren zo het stadionnetje in. Het handjevol supporters zit vlakbij de microfoon van de commentator. Thuis kun je, als er wordt gescoord, de afzonderlijke stemmen van de juichende supporters onderscheiden. Ik word daar altijd ontzettend melancholisch van.
Over Bosnische stadions gesproken: weinig stadions zijn zo getekend door verdriet als het stadion in Sarajevo. Gedwongen door ruimtegebrek en sluipschutters werd het voetbalveld gebruikt als begraafplaats.


Vukovar

Vandaag is het achttien jaar geleden dat Vukovar in handen viel van het Servische leger, hoewel dat officieel nog het Joegoslavische Volksleger heette. Ook vorig jaar en het jaar daarvoor besteedde ik daar aandacht aan. Dit is alweer de derde maal dat ik de kaarsen langs de Vukovarstraat in Zagreb fotografeerde.

Al is de ceremonie elk jaar min of meer dezelfde, de duizenden kaarsen blijven een indrukwekkend gezicht. Wel leken er veel minder te staan dan eerdere jaren. Herdenkingsmoeheid?

Een ander - nogal banaal - verschil met twee jaar geleden is de temperatuur. Toen lag er, zoals je hieronder ziet, een laag sneeuw. Gisteravond was het maar liefst achttien (18) graden.

Babies and birds

Lately I don't have much time to write posts for my blog, but I want to take away the impression that Croatian Crescent is dead. The easiest and fastest thing to do is to refer to other sources with interesting stories, and that's precisely what I am going to do.
Babies first. The Economist writes about alarming demographic trends in several Balkan countries. I have earlier paid some attention (Dutch) to Croatia's declining population, despite the strong position of the Catholic church and despite president Mesić's repeated calls for the return of Croatian Serbs.
Next birds. The Daily Telegraph ran an interesting article on griffon vultures on the Croatian island of Cres. "Griffon vultures are extinct in many European countries and are endangered in Croatia, but this sanctuary at the picturesque village of Beli has rescued, healed and released 95 birds since it was set up in 1993." Beli is picturesque, I can tell, as I visited it earlier this year.
Unfortunately, for some reason the vultures in the sanctuary were stressed out and the people working there (often volunteers) advised me not to approach them, so all I saw was a shadow in the distance.
Speaking of birds and babies, Croatia has a huge population of stokes. I took these pictures in Križevci, a pleasant town north-east of Zagreb.

Irony

A few months ago asbestos was found in Lisinksi. Lisinski is Zagreb's one and only concert hall, so performances will have to be relocated for as long as the removal of asbestos will last. The famous Royal Concertgebouw Orchestra, for example, will now (today) play in Dom sportova (House of Sports), an indoor sporting arena. This concrete bunker seems a weird choice for a renowned orchestra that is used to playing in lavishly decorated concert halls around the world, but this is all Zagreb has to offer.
Lisinski itself is a particular building too. When I saw it for the first time, I'd swear it was an indoor swimming pool.
It looks a lot better from inside, though gravely brown colours dominate, and the acoustics are fine. It is hoped that Lisinksi will be back in operation by October 16. Fortunately, Croats showed some irony regarding the asbestos in Lisinki. Quite rare, and therefore refreshing.

Hongarije (2)

Quinque Ecclesiae, Quinque Basilicae, Fünfkirchen. Van de oorspronkelijke vijf kerken die Pécs zijn naam gaven is weinig meer over, dus er moeten andere redenen zijn geweest om Pécs uit te roepen tot European Capital of Culture in 2010. Samen met Istanbul en Essen welteverstaan. Het motto van Pécs is "De grenzeloze stad". Aardig voor wie uit de Europese Unie komt, maar voor Kroaten - buren nota bene - bestaan grenzen nog wel degelijk. Tussen Koprivnica en Gyékényes loopt de grens, waar geüniformeerde types met zaklantaarns schijnen in de lege ruimtes boven het plafond in de trein. Een Hongaar die een krat Oostenrijks bier mee naar huis neemt, drijft handel. Een Kroaat die een paar flessen Tokaji in zijn koffer heeft, is een smokkelaar. De eerste geeft de economie een zetje, de tweede schaadt de economie, althans volgens de met ons belastinggeld betaalde haters van vrijhandel die zogenaamd weten wat "goed" en "slecht" economisch gedrag is.
Enfin, wie van Zagreb naar Pécs reist, moet in Gyékényes overstappen. Als de trein vertraging heeft en je de overstap mist, zoals ik, sta je om 07.00 's ochtend in Gyékényes, een piepklein grensdorp, en vraag je je af wat je de komende twee uur gaat doen. Een beetje observeren dan maar. Zo leerde ik dat Hongaren erg van worst houden, een glaasje wodka slechts een halve euro kost, sommige mannen om zeven uur al bier drinken, op de fiets naar de supermarkt (waar al die worsten te koop zijn) in Hongarije heel gewoon is, en er nog veel stokoude Škoda's, Trabantjes en Lada's rondrijden.



Als je na lang wachten eindelijk in het boemeltje van Gyékényes naar Pécs (ik word gek van zoveel streepjes op de "e") zit, vraag je je af waarom de treinen in zelfs Bulgarije en Servië er beter uitzien en waarom er geen rookverbod is in de trein. Ook vraag je je af wanneer het Hongaarse spoorboekje voor het laatst is herzien, want je stopt bij verlaten, half ingestorte stationnetjes met vreselijke namen waar niemand in- of uitstapt. Wat me verder opviel, was dat de graanvelden in Hongarije zoveel groter zijn dan in Kroatië. Wuivend koren tot aan de horizon, eindeloze akkers. Zijn de Hongaarse boeren zoveel rijker of krijgen de Kroatische boeren last van pleinvrees als hun akker groter is dan een vierkante kilometer?

In Pécs zelf, tenslotte, is van alles te zien. Ik ga dat hier niet opnoemen en zou zeggen: ga er zelf heen, je kunt je er makkelijk een paar dagen vermaken. Ik laat het bij een paar foto's en een goed bedoeld advies aan het gemeentelijk busbedrijf in Pécs. Hang bij het Centraal Station eens een plattegrond met buslijnen en bijbehorende nummers. Je weet wel, zo'n eentje die met gekleurde lijnen de routes laat zien. Reuzehandig als er volgend jaar drommen toeristen op jullie stad afkomen en helemaal niet duur.





Hongarije (1)

Deze week was ik twee keer in Hongarije. De eerste keer per auto bij het Balatonmeer en de tweede keer in Pecs, een uur of vier treinen vanaf Zagreb. Hoewel (continentaal) Kroatië met geen enkel land zo'n lange gedeelde geschiedenis (1102-1918) heeft als met Hongarije, stellen de Kroatisch-Hongaarse verhoudingen niet veel voor. Wenen is in alle opzichten het voorbeeld voor Zagreb, Duits en Italiaans zijn populaire talen, winkelen doen Kroaten in Triëst, Graz, Wenen of Ljubljana. Hongarije bungelt er een beetje bij.
Qua landschap en architectuur is Hongarije, althans wat ik ervan heb gezien, niet of nauwelijks te onderscheiden van continentaal Kroatië, maar wat direct in het oog springt is de taal. In Bulgarije of Slovenië red ik me met een mix van Kroatisch en Engels, maar in Hongarije had ik aan geen van beide talen veel. Ik had net zo goed in Vietnam kunnen zijn, waar ook het Latijnse schrift wordt gebruikt maar je uiteraard niets begrijpt. Hongaars is een bizar, exotisch, ontoegankelijk eilandje in een Slavische zee. Toen ik een keer "tej" bestelde en een glas melk kreeg voorgezet, had ik het definitief gehad met het Hongaars. Thee blijkt trouwens gewoon "tea" te zijn.
Wie de Kroatisch-Hongaarse grens per auto oversteekt, komt er al snel achter dat het vereiste tolvignet nergens te krijgen is. Tankstations waren in geen velden of wegen te bekennen, maar ondertussen werd ik wel bang gemaakt met de een plaatje van een vignet plus videocamera. Je hoeft geen Hongaars te kennen om te begrijpen wat daarmee werd bedoeld.
Na tientallen kilometers uitstekende Hongaarse snelweg, verscheen er eindelijk een benzinepomp aan de horizon. Opgelucht stapte ik naar binnen en zei tegen de dame achter de toonbank: "Vignet, please." Ze mij een kenteken zien dat niet bij mijn auto hoorde. Pas na lang stoïcijns wijzen naar het kenteken werd me duidelijk dat ze wilde dat ik mijn kenteken opschreef. Goed, honderd meter op en neer naar de huurauto, kenteken genoteerd en aan de dame gegeven. Ze voerde het in op een machientje. De Ž bleek te zijn getransformeerd tot een Z, maar dat neem ik de Hongaren niet kwalijk. Ik drukte op OK, betaalde ongeveer 1500 forint en kreeg het bonnetje toegestopt. Dat was alles. Niks geen sticker op de voorruit. Mijn kenteken was blijkbaar verzonden naar een controlepunt dat ook de camera's boven de weg beheerde. Big Brother is nooit ver weg in Hongarije.
In Hongarije (1) verder alleen maar lof. De snelweg Boedapest-Zagreb is fantastisch, het eten prima, het winkelaanbod overdonderend (als je maar lang genoeg in Kroatië woont). Nou, vooruit, nog één punt van kritiek: het muziekaanbod op de radio. Je kunt tijdens de vier uur durende rit van Boedapest naar Zagreb het ene station naar het andere proberen, maar ze draaien allemaal onveranderlijk dance. Bestaat er soms een Hongaarse wet die rock op de zaterdagavond verbiedt?
Over een paar dagen volgt Hongarije (2), ofwel met de trein naar Pecs, de Culturele hoofdstad van Europa in 2010.

Voetbal

"De Engelsen missen iets," zei de Kroatische bondscoach Slaven Bilić aan de vooravond van de WK-kwalificatiewedstrijd Engeland-Kroatië. Wat dat "iets" is, zullen we nooit weten, want Engeland vernederde Kroatië met 5-1. "Het grootste voetbalverlies uit onze geschiedenis," zei een wanhopige commentator. Schrale troost dat die geschiedenis pas in 1993 begon. De ironie is nu dat als Kroatië nog naar Zuid-Afrika wil, het moet juichen voor Engeland. Alleen als de Engelsen Oekraïne verslaan, heeft Kroatië een redelijke kans tweede te worden in de groep en zich te plaatsen voor de playoffs.
Voorafgaand aan de wedstrijd brak er een ware mediaoorlog uit tussen Kroatië en Engeland. Kroaten geloofden dat sommige van hun spelers (uitkomend in de Premier League) met opzet keihard werden aangepakt in de Engelse voetbalcompetitie, zodat ze voor Engeland-Kroatië geblesseerd zouden raken. Op hun beurt meldden de Britse tabloids dat duizenden Kroatische nazi's op weg waren naar Londen. Dit artikel in The Sun laat weinig aan de verbeelding over.
Veel voetballiefhebbers uit de Lage Landen zullen de komende maanden het Kroatische clubvoetbal in de gaten houden. Ajax, Anderlecht en Dinamo Zagreb zijn namelijk ingedeeld in dezelfde groep van de Europa League. Op 17 september wordt de eerste ronde gespeeld en komt Anderlecht op bezoek in Zagreb.
Twee jaar geleden was ik bij Dinamo Zagreb-Ajax. Van die wedstrijd herinner ik me vooral het intense gevoel van verveling (één klutsgoal van Ajax) en het fanatisme van de Dinoma-aanhang, die beter bekend staat als Bad Blue Boys. Mijn verslag van destijds is hier te lezen. Op 5 november is Ajax te gast en ik denk dat ik voor die wedstrijd naar het stadion Maksimir ga. Als het er dan nog is, want het verkeert in zo'n slechte staat dat de UEFA volgend jaar waarschijnlijk geen vergunning verleent voor het spelen van Europese wedstrijden.

Deblokada

Ask any Croat what "deblokada" means and you'll get the same answer: "Deblokada would be the end of Slovenia's criminal obstruction of Croatia's EU negotiations". The word has dominated the headlines for a long time: Deblokade now! Soon deblokada! Soon deblokada? - and many other versions.
Today Slovenia and Croatia agreed, finally, on a deblokada. Prime ministers Pahor (Slovenia) and Kosor (Croatia) hammered out a deal that allows Croatia to continue its negotiations with the EU. The border dispute itself is not solved, but the two parties agreed on the rules of the game. First, anything that has been said or written about the border after 25 June 1991 (when both Slovenia and Croatia proclaimed independence) has no legal status. This is a Croatian concession to Slovenia, as the latter country blamed Croatia of producing documents with falsified borders. Slovenia accused Croatia of using these "post 26.06.91" documents in its EU negotiations and so prejudice the border. Second, Croatia and Slovenia will seek international arbitration for their conflict. This had been often proposed by the EU, but Slovenia, for some reason, always objected. Pahor said that in that way the conflict will be solved before Slovenia ratifies Croatia's EU accession.
The last sentence is a bit tricky, I'd say. One could also read it as follows: Slovenia will not ratify Croatia's EU accession treaty unless the border conflict is solved (in a for Slovenia satisfactory way). For now, however, optimism prevails.


Croatian wine

Anthony Rose, a British wine journalist, focuses in today's The Independent on Croatian wine. His conclusion: "[S]cratch beneath the surface and it becomes clear that Croatia has a diverse indigenous wine culture whose dry whites and reds, as well as its sparkling and sweet wines, have the potential to add significantly to the wine styles we enjoy in the UK." Surface, in this case, refers to the medals that sweet Croatian wines won at the Decanter World Wine Awards.
There is no accounting for taste, so my personal thoughts about Croatian wine don't mean much. I find them too watery, too light, too transparent. There is good Croatian wine, of course, but you should be prepared to pay twice or three times more than you would pay for an Italian or Spanish wine of similar quality. That is, in my humble opinion, the main reason for the absence of Croatian wine from Western supermarkets. Not to mention the small-scale, old-fashioned character of the Croatian wine sector.
Rose, however, gave a more spectacular explanation: "On a recent trip to Croatia, there was a poignant moment during the drive back to Zagreb airport. At the summit of a giant water tower at Vukovar on the Danube fluttered the Croatian national flag, the contrast between it and the pockmarked tower beneath it a constant reminder of a not-so-distant turbulent period in the history of this troubled country. It brought home one of the main reasons why Croatian wine remains the dark horse of Europe, for the time being at least; war in the Balkans followed by reconstruction has played a large part in preventing the country's wines from becoming better known outside its borders."
Many of Croatia's celebrated wines come from Istria, a region that fortunately didn't suffer war time destruction. Of course, the general economic situation in Croatia has also affected Istria. But, as Rose himself acknowledges in this piece, "[t]he Istrian vineyard was 10 times its present size before the Second World War but systematically abandoned during the communist era."
Whatever your taste is, give Croatian wine a chance during your vacation in Croatia. Non-Croatian wine is (by way of duties, taxes and so on) systematically discriminated against, so no need to worry you can't find Croatian wine.

Tweederangs Europeanen

De site Presseurop biedt vertalingen van krantenartikelen in diverse talen van de Europese Unie. Die stukken komen niet alleen uit de bekende Europese kranten (Le Monde, The Daily Telegraph, enzovoort; de bronnen die steevast door Welingelichte kringen worden geraadpleegd) maar ook uit kranten die in Nederland door bijna niemand gelezen worden, maar wel in Hongarije, IJsland of Roemenië. Presseurope leest tot mijn verrassing ook kranten uit twee landen die geen lid van de EU zijn: Moldavië en Bosnië.
Donderdag stond er een Nederlandse vertaling van een artikel uit het Bosnische weekblad Dani op de voorpagina, geschreven door Ivan Lovrenović. De strekking van zijn verhaal is dat Bosnische moslims gediscrimineerd worden door de Europese Unie. Bosnische Kroaten hebben namelijk naast de Bosnische ook vaak de Kroatische nationaliteit, en met hun Kroatische paspoort kunnen ze zonder visumverplichting naar de EU reizen. Voor Bosnische Serviërs zal binnenkort hetzelfde gelden, want op 1 januari 2010 wordt voor Serviërs de visumplicht afgeschaft. De achterblijvers zijn, aldus Lovrenović in Dani, de Bosnische moslims en de Albanese Kosovaren - eveneens moslims.
Ik kan mij de frustratie wel voorstellen, ook al heeft Lovrenović zelf de Kroatische nationaliteit. De Bosnische jongeren in het televisieprogramma Future Express klaagden dat Sarajevo voelde als een dichte doos waar je niet uit kunt ontsnappen. Ze zijn jong en willen wat van de wereld zien, maar ze hebben vaak niet eens geld om een visum te kopen.
Toch geloof niet ik dat achter de visumplicht voor Bosnische moslims een anti-islam houding van de EU schuilt. Oekraïners zonder Pools paspoort zullen zich ook achtergesteld voelen, evenals sommige Polen die niet in bepaalde EU-landen mogen werken, terwijl Polen met een Duits paspoort vrijelijk geld in het Westen kunnen verdienen. Kortom, de Bosnische moslims staan er niet alleen voor, maar hun lotgenoten zijn niet te benijden.
De situatie van de moslims in Bosnië maakt de staatshervorming (om eens een Vlaams woord te gebruiken) aldaar er niet eenvoudiger op. Zoals De Standaard eergisteren schreef over Bosnië: "Kroaten lonken naar Zagreb, Serviërs naar Belgrado en de Bosniakken vrezen verweesd achter te blijven in een opgedeeld land."
De "internationale gemeenschap", de landen dus met de beste wapens, probeert de zaak bij elkaar te houden. Het is alsof je een aangestoken rotje blijft omklemmen in de hoop dat het niet afgaat. Uiteindelijk blijf je met verbrande handen achter.


36 hours in Zagreb

Alex Crevar, a New York Times correspondent, spent 36 hours in Zagreb and wrote an article about his impressions and experiences.
"The Croatian capital is in the midst of an identity crisis. Geographically, Croatia is indisputably part of the Balkan Peninsula, but call a chic Zagrebian Balkan and prepare to get an earful. While Zagreb’s vibe is indeed more Vienna than, say, Belgrade, it can also be deliciously rough-and-tumble. Zagreb is haggling with thick-fingered, green-market farmers and wee-hour clubbing with boisterous Slavs — both just beneath the mammoth spires of the city’s cathedral. It’s a leggy, high-heeled blonde visiting a bloody-aproned fishmonger. And it’s the construction of a new Museum of Contemporary Art — due to open by year’s end — and the avant-garde validation that the city hopes it will bring." You can read the rest of the article here.
I can't blame Crevar for believing that the new Museum of Contemporary Art is due to open by the end of this year. It was due to be opened by the end of last year, the end the year before last year, and so on. I bet Croatia will have joined the EU before we can finally see some modern art in Zagreb. The location of the museum is in Novi Zagreb, behind my back from where I took the picture above.
To spend 36 hours in a town as a journalist is not too short. Zagreb's problem, however, is that the average tourist doesn't spend more time either. One or two nights, and that's it. I can think of many ways to keep tourists much longer in town, but unfortunately the Zagreb Tourist Board (ZTB) suffers from a complete lack of imagination.

Update
As I wrote before, Croatian media closely monitor foreign media. If a foreign paper writes something about Croatia then that's considered news. (Of course, I wrote about the NYT article too, but with all respect for my blog, I would not call it media).
Javno fabricated a conclusion that is clearly meant for Croats who've never visited the Austrian capital: "Like Vienna - only more chaotic"
Jutarnji list writes: "NYT: Zagreb goes through an identity crisis" and Večernji list reports more or less the same.
Meanwhile readers started discussing whether the Croatian papers have correctly conveyed the message from the NYT. Somebody urged the editor of Večernji to find a Croatian journalist who understands English, as the English article is "way more positive" than one would think reading Večernji's interpretation.
You see, navel-gazing is the popular pastime here.

Future Express

Vorige week zag ik een aflevering van Future Express, een programma dat met vertraging door BVN wordt uitgezonden. De aflevering "Zagreb-Mostar Express" (Aflevering 3 - Ontwaken in een nieuwe droom - Bosnië) ging over voormalig Joegoslavië, de oorlog van toen, de jongeren van nu en hun dromen over morgen. De aflevering is hier te bekijken.
Strikt genomen rijdt de trein van Zagreb naar Ploče, beide plaatsen in Kroatië, maar het is tekenend voor de Kroatische geografie en geschiedenis dat Ploče, een foeilelijk kuststadje, per trein alleen via Bosnië te bereiken is. Daarmee is Ploče overigens beter af dan Dubrovnik, dat ook per auto niet te bereiken is zonder door Bosnië te rijden en geen enkele spoorverbinding heeft.
Ik vond het een interessante aflevering, als was het maar omdat ik zelf wel eens van Mostar via Sarajevo naar Zagreb ben gereisd en daar destijds een berichtje over schreef. Het was ook een ontroerende uitzending, vol met jonge mensen die de oorlog als stompzinnig en zinloos zagen, veroorzaakt door slechte leiders. Zelf gaven ze niet om nationaliteit en beschouwden ze iedereen als gelijk. Je zou willen dat iedereen zo open en onbevooroordeeld in het leven stond...
Dat is ook mijn kritiek op de reportage (de soms foutieve ondertiteling is een andere zaak). Het doet ons goed als mensen (moslims, Serviërs en Kroaten) zeggen dat oorlogen zinloos zijn en nationaliteiten onbelangrijk. Maar hoeveel mensen in deze regio denken dat eigenlijk? Hoe representatief waren de geïnterviewden eigenlijk? Heeft de regisseur zich in de maling laten nemen, heeft hij speciaal gezocht naar tolerante, open jongeren of zat de trein toevallig bomvol met goedwillende, elkaar liefhebbende mensen die stuk voor stuk een familielid of tenminste hun eigendommen waren kwijtgeraakt door de oorlog? Zaten er ook "normale" mensen in die trein?
Nogmaals, het was prachtig om te zien dat er in Bosnië jonge mensen wonen die zich over oude tegenstellingen willen heenzetten en dromen van een fraaie toekomst, maar zij vormen geen doorsnede van ex-Joegoslavië. Nog diezelfde week, in de achtertuin van een aanpalend huis, spraken een Kroatisch meisje en twee Nederlandse jongens met elkaar. Ik brandde van nieuwsgierigheid om die jongens te vragen wat ze in Zagreb deden, maar geneerde me ervoor om uit het raam te gaan hangen en te roepen naar het gezelschap dat luidruchtig bier en rakija dronk achter wat struiken. Ik verstond slechts flarden van het gesprek, maar de uitspraak van het meisje dat ze "Serviërs niet kan uitstaan" ontging me niet. Misschien heeft ze er goede redenen voor.
Minder goede redenen had de Kroatische snotaap in de trein naar Križevci die "Srbe na vrbe!" door de coupé schreeuwde. Vrij vertaald: "Serviërs aan de hoogste boom!" Hij was te jong om de oorlog te hebben meegemaakt, maar oud genoeg om het rookverbod in de trein te negeren.
"Heb je er last van als ik rook," vroeg hij aan het meisje tegenover hem.
"Helemaal niet," zei ze giechelend.
Hij: "Ik heb ook nooit ergens last van, behalve van Serviërs."
Het bovenstaande is natuurlijk ook niet representatief - gelukkig niet - maar wel een nuancering op het roze toekomstbeeld dat Future Express liet zien. Het merkwaardige is dat de programmamaker, Rob Hof, aan het begin zei dat hij zich thuisvoelt in voormalig Joegoslavië want zijn vrouw is Sloveens. Juist van hem zou je dan verwachten dat hij mensen met uiteenlopende meningen aan het woord laat. Als we dat niet doen, dan vragen we ons over een paar jaar af "hoe het zo ver heeft kunnen komen". En dan doel ik op de splitsing van Bosnië, waarover in de reportage met geen woord is gerept, maar die onvermijdelijk lijkt.

Ivo Sanader "has AIDS"

Serbian tabloid Kurir, a paper with a questionable reputation I must add, claims to know why Croatian prime minister Ivo Sanader quit his job without giving any explanation. Sanader "has AIDS". Kurir does not mention any sources, but refers to the treatment Sanader underwent in hospital, beginning August. Sanader, while cruising the Adriatic, urgently had go to a hospital, where he was eventually diagonalized with pneumonia. Earlier he was said (rather: we were told) to suffer from some dangerous contagious disease, then Legionnaires' disease, but in the end it was "just" pneumonia. Or not. Maybe this juggling with diseases is just a cover-up for AIDS...
Or maybe Kurir just fabricated this story.
In today's edition the paper wonders if Sanader is gay. However regrettable is would be if Sanader had AIDS, him being gay would be wonderful news because the Croatian gay community could use strong political backing.
Sanader was once asked on TV if the allusions that he was gay bothered him. He answered: "No, because those allusions are false". And then he added something that is of current interest. He claimed that the rumors he was gay came from right-wingers in the HDZ party (Sanader's party) and that he "threw them out of the party."
Although many in the HDZ deny there are left-wing and right-wing factions, it is generally felt that these days the right-wingers are tightening their grip on HDZ. Indications are, first of all, Sanader's resignation, almost two months ago. After that, hardliner Andrija Hebrang announced he will run for president. This week, the president of the Croatian parliament Luka Bebić (HDZ) announced his departure from politics. He spoke of "certain political forces" that want to destroy HDZ. These "forces" are known by the name "Lisica", meaning fox. It's all very vague and foggy, but what is clear is that the ruling HDZ is a snake-pit. I guess we'll find out in the not so distant future which HDZ-snake has the strongest jaws.

Capital of boredom

U2 gave two concerts this week in Zagreb. It was the biggest event in a decade as famous artists usually shun Zagreb. Tens of thousands of tourists came to Zagreb. It was unusual to see the streets teeming with foreigners, because Zagreb is not a tourist destination and many Croats spend the summer on the coast.
After two tumultuous days, Zagreb is as it always is in summer. Hot, empty, boring. Zagreb missed a great change to show itself to so many visitors. Truckloads of wealthy U2 fans couldn't change euro for kuna because the exchange offices were closed. So were most pubs, restaurants and clubs. A foreign visitor with an empty stomach said sarcastically on TV: "Zagreb is very lively in the morning, but dead at night. There's no night life here."
When Zagreb was chosen as one of Europe's most boring destinations last year, Zagreb's tourist organization vehemently protested. But thousands of visitors can't be wrong. Zagreb is the capital of boredom. Shopping centers are small and you can get most things cheaper in Slovenia or Austria. Museums are small, poorly equipped and they close their doors in the weekend at 1 PM. There are no grand parks, the Sava river (banks) and the ugly bridges that span it are depressive. The ropeway to Sljeme (the 1033 meter high mountain at the foot of which Zagreb is built) have been out of order for years now. All Subway sandwich bars will close down. There is no underground. The public library has only a handful of English books. Graffiti is all over the place.
Maybe I am too harsh. I do love Zagreb in a way, although it's a bit boring, provincial and small. What really annoys me is endless nonsense about Zagreb as a "modern European metropolis". "U2's concerts prove Zagreb is a true European metropolis," I heard someone say. Give me a break. Saying that proves Zagreb is a provincial backwater. U2 don't perform in Munich, Hamburg, Rotterdam, Marseilles, Rome and Madrid, but no self-respecting person living there wonders if there domicile is still a European city.
Enough criticism for now. I just returned from the coast. Only a two hours' drive from Zagreb you'll find another world. Palm trees, olive trees, pebble beaches, a cool breeze, rocks, blue water, fish...

Scorching heat

After vacation in cooler parts of Europe, Croatia welcomed me with a heatwave. Last week temperatures rose as high as 39 in some parts of the country. This week will be hot too, with 36 degrees expected on Thursday.
When back in Zagreb, first thing I did was getting an electric fan in nearby Getro (my apartment is not air conditioned). It was made in Croatia and packed in a simple, white carton box with no pictures on it. I am always skeptical of Croatian products that you can't eat or drink, but "I believe they know how to make a simple thing like a fan," I can still hear myself saying.
Well, they don't.
The motor and the housing were shaking so much it would make a hammer drill manufacturer jealous. It make noise like a Tupolev taking off.
You can blame me for buying a fan in a supermarket store like Getro, but you should know Croatia hardly has any electronic shops to speak of. The nearest Media Markt is in Budapest or Graz. No Saturn, no Expert, no IKEA either.
I returned the fan and took the air conditioned bus to City Center One, shopping mall of modest size with one shop that offers consumer electronics, Konikom. It sells only one model fan but to my satisfaction it was made in China. "Could you switch it on?" I asked the lady at the counter. "Just to hear if it makes any noise." She kindly set the fan into motion. It was silent so I bought it. "What a difference!" I told the surprised lady.
Sitting a flow of air, I checked what happened in Croatia during my absence. Not much. We still don't know why Sanader quit, only that he's having a great time cruising the Adriatic on somebody's yacht. Vesna Pusić, one of Croatia's few liberal politicians, decided to run for president of Croatia in 2010. If she wins, Croatia will have a female president and a female prime minister. Prime minister Jadranka Kosor announced mayor cuts in spending and extra taxes, but after protests from labor unions she watered everything down. VAT (already 22 percent!) will go up to 23 percent. A crisis tax of 3 percent will be introduced, to be paid by everybody who earns more or has a bigger pension than 3.000 kuna (around 400 euro). Initially the tax would be as high as 8 percent, but unions protested vehemently. Unions here live in a dreamworld, blaming the crisis on "liberalism without concept" in which Croatia has slid away. It reminds me of Texans buying extra guns on the eve of Obama's election, fearing that "he will turn this country into a socialist state." "He's a communist," a man said into the camera, gently stroking his new rifle. Get real! Economic liberalism would be a blessing for the heavily indebted, bureaucratic, inefficient, subsidized Croatian economy.
Other news: Dinamo Zagreb beat Punyik from Armenia and plays Red Bull Salzburg next. A Croatian sports website wrote that if Salzburg's trainer, Dutchman Huub Stevens, had lived in the 1940s Hitler would have made him Field Marshall. (Stevens has also coached Schalke, Hitler's favorite club). Fortunately, incumbent president Stipe Mesić said that his successor "must be an anti-fascist". You see, World War II is always around the corner here.

Croatian Crescent's summer vacation

This is my 100th post on this blog. Time for a beer and a break. I'm going on vacation for two weeks.
I have never had more visitors than the last two days, but almost none of them showed interest for the advertisements on this weblog. I can't even fill up my rent-a-car tank with the money that Google Adsense owes me.
The Croatian Tourist Organization wants us spend our holidays in Croatia. With this spot they are trying to seduce us to get sunburned on the Adriatic coast instead of the Canary Islands, Ibiza or Turkey.
It says: Kad srce kaže ljeto, kaže Hrvatska. Tako lijepo, tako naša (When the heart says summer, it says Croatia. So beautiful, so ours.) There is also a Serbian version: Kad srce kaže leto, kaže Jadran. Jadran means Adriatic, a more neutral term than "Croatia" to appease the Serbs?
Croatia is not mine, but it is for sure beautiful and a great destination to spend your summer vacation. Vidimo se.

Sanader's reasons for stepping down

One and a half day after Croatian prime minister Sanader resigned we know as little about his reason as at the very beginning. Croatian society is taken hostage by Sanader's refusal to say why he stepped down. He said it was for "personal reasons", but immediately added that "thank God" he is not ill. So what is he? Tired? I guess so. But name me one prime minister or president who is not tired. Maybe he was politically worn out. Although he claimed to have achieved everything he wanted to achieve, the truth is that he leaves Croatia behind in a state of despair and in need of repair.
It was great that George Bush came to Zagreb and spoke warm words about the wonderful relationship between Croatia and the United States. It was heartwarming to see Sanader being greeted by his European colleagues in Brussels. It gave the impression that he was one of them, a member of the club. But in the end he isn't. Despite all the hot air about the leading role of Croatia in the region, tiny Slovenia has blocked Croatia's path to EU membership, for six months now. And the end is not in sight. Big dreams - and all dashed by a country the size of Latvia.
If Sanader had remained premier, Croatia would have held scheduled parliamentary elections (2011) as a non-member of the EU. Maybe Sanader could not stand this shame. Despite years of bragging and boasting about Croatia's progress and how important the EU is to Croatia (he wanted me to believe that Croatia is also very important for the EU), Croatia is nowhere. The budget deficit is gigantic, the economy half socialist, hidden unemployment enormous, corruption seems ineradicable.
A surprised journalist asked yesterday why he is leaving, after she (and none of us) understood what "personal reasons" he had. "I explained why," he answered arrogantly, "and I am not going to argue with you." That was it. He thanked the press for their cooperation (irony, if you ask me) and left.
In which country is this possible? Even Fidel Castro admitted he was too ill to lead Cuba. And Kim Jung Il pretends he is still in power, although he is virtually dead.
Meanwhile, everybody says everybody is speculating. But I am honestly surprised that so few realistic reasons were suggested. Croats love conspiracy theories, but Sanader's decision took everybody by surprise. No one has a clue.

Jadranka Kosor, Croatia's new face

This is the new face of Croatia. Or old face, because Jadranka Kosor was always by Sanader's side. This is the bio of his most faithful supporter, from the website of the Croatian government.


* Date of birth: 1st July 1953 in Pakrac

Education
* Graduated at the Faculty of Law in Zagreb
* Elementary School and High School completed in Lipik

Professional career
* 1991-1995 As a journalist of Croatian Radio she prepared radio shows for refugees of the Homeland War and she covered this sector for the Informative Program of Croatian Radio
* 1972 Journalist – correspondent for Večernji list, Radio Zagreb

Political career
* 2003 appointed Vice Prime Minister and Minister of the Family, Veterans' Affairs and Intergenerational Solidarity
* 2002 Elected Deputy President of the HDZ at the 7th General HDZ Convention
* 1995-2002 Elected Vice-President of the HDZ
* 1998-2002 President of the HDZ Women Association «Katarina Zrinski»
* 1995-2000 Member of Parliament and Vice-President of the House of Representatives
* 2000 Elected representative in the 5th election unit

Publications
* Award “Zlatno pero” of the Croatian Journalist Association
* Award of the European Community for Humanitarian Work
* Award “Europski krug” of the Croatian European House
* Life Achievement Award “Ivan Šibl” Croatian National TV
* Honorary Membership in the Association of Parents of Deceased War Veterans
* Honorary Vice President of the Deaf and Blind Association “Dodir”
* Published four books (two with the topic related to Homeland War and two poetry books)

Foreign languages
* English - fluent
* German - passive

Hobbies
* Music, dancing, reading

So much for the official CV. There is more (how she acquired her apartment, why she quarrels with many war veterens), to which I'll get later.

Sanader's resignation

An overview of the reactions and consequences after Croatian prime minister Sanader announced his resignation today. Sanader also stepped down as president of the ruling HDZ party. He won a second term in office less than two years ago.
Main opposition leader Zoran Milanović (SDP) said that Croatia needs new elections. Ljubo Jurčić, a foremost economist and half-hearted SPD member, thinks that Sanader's resignation will lead to "tectonic changes" in the HDZ party as Sanader was "more than half of HDZ". Jurčić was mentioned as SPD candidate for prime minister prior to the 2008 general elections, but in the end Milanović thought he himself was the better candidate for the post. A post he eventually didn't get because Sanader managed to form a cabinet for the second time.
Zagreb Stock Exchange CROBEX plunged 4,5 percent after the press conference. Currently CROBEX is down 6,1 percent. Also down is Croatian GDP. The Croatian economy shrank with 6,7 percent in the first quarter of 2009.
Current Minister of Family, Veterans and Intergenerational Solidarity Jadranka Kosor will succeed Sanadar if the Sabor (Croatian parliament) agrees. Already on Friday this week the Sabor will give or not give its vote of confidence and vote for Kosor as Croatia's first female president. According to the constitution a new government should be formed within 30 days. Friday's parliamentary session is likely to be no more than a formality since Sanader has already collected 83 supporters for the new government - a majority. HDZ also needs to find a new Minister of Eduction, as current minister Dragan Primorac decided to resign.

Prime minister Ivo Sanader steps down


Update: Asked for the reason of his resignation, Sanader stated that "I can't say that my resignation is not related to those problems", referring to the Slovenian blockade of Croatia's negotiations with the European Union.

I turned on the TV to watch the tennis match between Roger Federer and Ivo Karlović on HRT2. Match of the year, the commentator told us yesterday. Instead, the news of the day - and the year maybe - is that Ivo Sanader, Croatia's prime minister, announced half an hour ago to step down. Immediately, as of today, for "personal reasons" which we don't know except that is is "not a disease".
It was widely thought that Sanader would have a great change of succeeding incumbent Croatian president Stipe Mesić. Sanader himself revealed last year that he had the ambition to become president of Croatia, but today he said he won't be a candidate. Not for president, nor any other political function, not in Zagreb nor in Brussels. According to Sanader he resigns because he achieved what he wanted to achieve. "I am leaving satisfied, because the strategic aims are realized. Croatia has become a member of NATO, the UN Security Council and is on the threshold of the EU." We can forgive him his misplaced optimism about his political legacy on his last day, but the truth is that the threshold has turned into an almost impassable mountain range.
Sanader's successor is most probably going to be Jadranka Kosor. If chosen, she will be the first female Croatian prime minister.
Later more...

Flags

Statesmen who visit Zagreb and are being driven from the airport to the center always take the Ulica hrvatske bratske zajednice, the Croatian Brotherhood Society Street or something. Croats have a talent for abbreviating lengthy names of streets and squares, but unfortunately there seems to be no alternative for Ulica hrvatke bratske zajednice. Any suggestions?
Traditionally, at the end (or beginning) of Ulica hrvatske bratske zajednice the flag of the visiting country's guest is hoisted. So it was when Chinese president Hu Jintao came to Zagreb, and so it was for someone from some country. By the moon I could tell the visitor represents an Islamic country, but which? After bit of googling I found the answer: Turkmenistan. The always informative website of the Croatian government provides pictures for media use, so I felt free to show Sanader and the gentleman from Turkmenistan shaking hands.
I bet we will read later that Turkmenistan supports Croatia's bid for EU membership. It's good to have some friends left. This article from Jutarnji list paints a gloomy picture of Croatia's international position. The essence: EU diplomats recommend Sanader not to blame Slovenia for everything but to finally get some serious work done (the over and over again mentioned corruption, crime, Tribunal, state run firms, violent and racist football fans...).
Traditional allies like Germany, Austria, Italy, Luxembourg and Slovakia (new to me) have turned their back on Croatia or pay lip service at best. Croatia is a country without friends.

Buy one, get more

Enough about politics, it's time for a culinary event: cleaning fish. Don't read or scroll down if you can't stand bloody pictures.
First a general observation. Buy one, get two. Buy two, get three. Supermarkets in Western Europe try to attract customers that way, but it is unheard of in Croatia. Only recently supermarkets started to discount certain products. In pubs it is not uncommon to see on the menu:

Karlovačko 15 kuna (0,5 liter)
Karlovačko 30 kuna (1 liter)

I thought the capitalist mentality is inborn, but some nations apparently don't have a knack for trade. Perhaps half a century of communism is enough to damage the fragment of DNA that is responsible for commerce. Karlovačko, by the way, is a beer.
I went to Dolac, Zagreb's central market, this morning to get fish. In the ribarnica (an indoor fish market that unfortunately lacks any Mediterranean ambiance) I bought this well size mackerel (40 centimeters) for only 18 kuna.

When home, I sliced it open and saw I got more fish than I had expected. The mackerel, when caught, was actually half way swallowing a smaller fish, so I could tell from the little fish tail sticking out of the mackerel's mouth. In it stomach I found remains of an earlier meal. A bit gross, but the mackerel itself was, in a word, super fresh. I could have made sashimi with it. Bit of soy sauce, bit of wasabi.... delicious!