Tweederangs Europeanen

De site Presseurop biedt vertalingen van krantenartikelen in diverse talen van de Europese Unie. Die stukken komen niet alleen uit de bekende Europese kranten (Le Monde, The Daily Telegraph, enzovoort; de bronnen die steevast door Welingelichte kringen worden geraadpleegd) maar ook uit kranten die in Nederland door bijna niemand gelezen worden, maar wel in Hongarije, IJsland of Roemenië. Presseurope leest tot mijn verrassing ook kranten uit twee landen die geen lid van de EU zijn: Moldavië en Bosnië.
Donderdag stond er een Nederlandse vertaling van een artikel uit het Bosnische weekblad Dani op de voorpagina, geschreven door Ivan Lovrenović. De strekking van zijn verhaal is dat Bosnische moslims gediscrimineerd worden door de Europese Unie. Bosnische Kroaten hebben namelijk naast de Bosnische ook vaak de Kroatische nationaliteit, en met hun Kroatische paspoort kunnen ze zonder visumverplichting naar de EU reizen. Voor Bosnische Serviërs zal binnenkort hetzelfde gelden, want op 1 januari 2010 wordt voor Serviërs de visumplicht afgeschaft. De achterblijvers zijn, aldus Lovrenović in Dani, de Bosnische moslims en de Albanese Kosovaren - eveneens moslims.
Ik kan mij de frustratie wel voorstellen, ook al heeft Lovrenović zelf de Kroatische nationaliteit. De Bosnische jongeren in het televisieprogramma Future Express klaagden dat Sarajevo voelde als een dichte doos waar je niet uit kunt ontsnappen. Ze zijn jong en willen wat van de wereld zien, maar ze hebben vaak niet eens geld om een visum te kopen.
Toch geloof niet ik dat achter de visumplicht voor Bosnische moslims een anti-islam houding van de EU schuilt. Oekraïners zonder Pools paspoort zullen zich ook achtergesteld voelen, evenals sommige Polen die niet in bepaalde EU-landen mogen werken, terwijl Polen met een Duits paspoort vrijelijk geld in het Westen kunnen verdienen. Kortom, de Bosnische moslims staan er niet alleen voor, maar hun lotgenoten zijn niet te benijden.
De situatie van de moslims in Bosnië maakt de staatshervorming (om eens een Vlaams woord te gebruiken) aldaar er niet eenvoudiger op. Zoals De Standaard eergisteren schreef over Bosnië: "Kroaten lonken naar Zagreb, Serviërs naar Belgrado en de Bosniakken vrezen verweesd achter te blijven in een opgedeeld land."
De "internationale gemeenschap", de landen dus met de beste wapens, probeert de zaak bij elkaar te houden. Het is alsof je een aangestoken rotje blijft omklemmen in de hoop dat het niet afgaat. Uiteindelijk blijf je met verbrande handen achter.